Tuesday, August 15, 2000

The rivers and countries of Bharata! | Bhishma-Parva-Section-009

(Jamvu-khanda Nirmana Parva - 9)


"Dhritarashtra said,--'Tell me truly (O Sanjaya) of this Varsha that is called after Bharata, where this senseless force hath been collected, in respect of which this my son Duryodhana hath been so very covetous, which the sons of Pandu also are desirous of obtaining, and in which my mind too sinketh. O, tell me this, for thou art, in my judgment endued with intelligence.

"Sanjaya said,--'Listen to me, O king The sons of Pandu are not covetous about this country. On the other hand, it is Duryodhana that is covetous, and Sakuni the son of Suvala, as also many other Kshatriyas who are rulers of the provinces, who being covetous of this country are not able to bear one another. I will now will thee, O thou of Bharata's race, of the tract of land known by Bharata's name.

This land is the beloved one of Indra, and, O thou of Bharata's race, this land, O monarch, that is called after Bharata, is also the beloved land of Manu, the son of Vivaswat, of Prithu, of Vainya, of the high-souled Ikshwaku, of Yayati, of Amvarisha, of Mandhatri, of Nahusha, of Muchukunda, of Sivi the son of Usinara, of Rishava, of Ila, of king Nriga, of Kusika, O invincible one, of the high-souled Gadhi, of Somaka, O irrepressible one, and of Dilipa, and also, O monarch, of many other mighty Kshatriyas.

I will now, O chastiser of foes, describe to thee that country as I have heard of it. Listen to me, O king, as I speak of what thou hast asked me. Mahendra, Malaya, Sahya, Suktimat, Rakshavat, Vindhya, and Paripatra,--these seven are the Kala-mountains[58] (of Bharatvarsha).

Besides these, O king, there are thousands of mountains that are unknown, of hard make, huge, and having excellent valleys. Besides these there are many other smaller mountains inhabited by barbarous tribes. Aryans and Mlecchas, O Kauravya, and many races, O lord, mixed of the two elements, drink the waters of the following rivers, viz., magnificent Ganga, Sindhu, and Saraswati; of Godavari, and Narmada, and the large river called Yamuna; of Dhrishadwati, and Vipapa, and Vipasa and Sthulavaluka; of the river Vetravati, and that other one called Krishna-vena; of Iravati, and Vitasta, and Payosyini, and Devika; of Vedasmrita and Vedavati, and Tridiva, and Ikshumalavi;[59] of Karishini, and Chitravaha, and the river called Chitrasena; of Gomati, and Dhutapada and the large river called Gandaki[60], of Kausiki, and Nischitra, and Kirtya, and Nichita, and Lohatarini;[61] of Rashasi and Satakumbha, and also Sarayu; of Charmanwati, and Vetravati,[62] and Hastisoma, and Disa; of the river called Saravati, and Venna, and Bhimarathi; of Kaveri, and Chuluka, and Vina, and Satavala; of Nivara, and Mahila, and Suprayoga, O king; of Pavitra, and Kundala, and Rajani, and Puramalini; of Purvabhirama, and Vira, and Bhima, and Oghavati; of Palasini, and Papahara, and Mahendra, and Patalavati, of Karishini, and Asikni, and the large river Kusachira: of Makari, and Pravara, and Mena, and Hema, and Dhritavati; of Puravati, and Anushna, and Saivya, and Kapi, O Bharata; of Sadanira, and Adhrishya, and the mighty stream Kusadhara; of Sadakanta, and Siva, and Viravati; of Vatsu, and Suvastu, and Kampana with Hiranwati; of Vara, and the mighty river Panchami, of Rathachitra, and Jyotiratha, and Viswamitra, and Kapinjala; of Upendra, and Vahula, and Kuchira, and Madhuvahini: of Vinadi, and Pinjala, and Vena, and the great river Pungavena; of Vidisa and Krishna-vena, and Tamra, and Kapila, of Salu, and Suvama, the Vedaswa, and the mighty river Harisrava; of Sighra, and Pischala, and the river Bharadwaji, of the river Kausiki, and Sona, and Chandrama; of Durgamantrasila, and Brahma-vodhya, and Vrihadvati; of Yaksha, and Rohi, and Yamvunadi; of Sunasa and Tamasa, and Dasi, and Vasa, and Varuna, and Asi; of Nila, and Dhrimati, and the mighty river Parnasa; of Pomasi, and Vrishabha, and Brahma-meddhya, and Vrihaddhani.

These and many other large rivers, O king, such as Sadonirmaya and Krishna, and Mandaga, and Mandavahini; and Mahagouri, and Durga, O Bharata; and Chitropala. Chitraratha, and Manjula, and Vahini; and Mandakini, and Vaitarani, and Kosa, and Mahanadi; and Suktimati, and Ananga, and Pushpaveni, and Utpalavati; and Lohitya, Karatoya, and Vrishasabhya; and Kumari, and Rishikullya and Marisha, and Saraswati; and Mandakini, and Supunya, Sarvasanga, O Bharata, are all mothers of the universe and productive of great merit. Besides these, there are rivers, by hundreds and thousands, that are not known (by names), I have now recounted to thee, O king, all the rivers as far as I remember.

"After this, listen to the names of the provinces as I mention them. They are the Kuru-Panchalas, the Salwas, the Madreyas, the Jangalas, the Surasena, the Kalingas, the Vodhas, the Malas, the Matsyas, the Sauvalyas, the Kuntalas, the Kasi-kosalas, the Chedis, the Karushas, the Bhojas, the Sindhus, the Pulindakas, the Uttamas, the Dasarnas, the Mekalas, the Utkalas; the Panchalas, the Kausijas, the Nikarprishthas, Dhurandharas; the Sodhas, the Madrabhujingas, the Kasis, and the further-Kasis; the Jatharas, the Kukuras, O Bharata; the Kuntis, the Avantis, and the further-Kuntis; the Gomantas, the Mandakas, the Shandas, the Vidarbhas, the Rupavahikas; the Aswakas, the Pansurashtras, the Goparashtras, and the Karityas; the Adhirjayas, the Kuladyas, the Mallarashtras, the Keralas, the Varatrasyas, the Apavahas, the Chakras, the Vakratapas, the Sakas; the Videhas, the Magadhas, the Swakshas, the Malayas, the Vijayas, the Angas, the Vangas, the Kalingas, the Yakrillomans; the Mallas, the Suddellas, the Pranradas, the Mahikas, the Sasikas; the Valhikas, the Vatadhanas, the Abhiras, the Kalajoshakas; the Aparantas, the Parantas, the Pahnabhas, the Charmamandalas; the Atavisikharas, the Mahabhutas, O sire; the Upavrittas, the Anupavrittas, the Surashatras, Kekayas; the Kutas, the Maheyas, the Kakshas, the Samudranishkutas; the Andhras, and, O king, many hilly tribes, and many tribes residing on lands laying at the foot of the hills, and the Angamalajas, and the Manavanjakas; the Pravisheyas, and the Bhargavas, O king; the Pundras, the Bhargas, the Kiratas, the Sudeshnas, and the Yamunas, the Sakas, the Nishadhas, the Anartas, the Nairitas, the Durgalas, the Pratimasyas, the Kuntalas, and the Kusalas; the Tiragrahas, the Ijakas, the Kanyakagunas, the Tilabharas, the Samiras, the Madhumattas, the Sukandakas; the Kasmiras, the Sindhusauviras, the Gandharvas, and the Darsakas; the Abhisaras, the Utulas, the Saivalas, and the Valhikas; the Darvis, the Vanavadarvas, the Vatagas, the Amarathas, and the Uragas; the Vahuvadhas, the Kauravyas, the Sudamanas, the Sumalikas; the Vadhras, the Karishakas, the Kalindas, and the Upatyakas; the Vatayanas, the Romanas, and the Kusavindas; the Kacchas, the Gopalkacchas, the Kuruvarnakas; the Kiratas, the Varvasas, the Siddhas, the Vaidehas, and the Tamraliptas; the Aundras, the Paundras, the Saisikatas, and the Parvatiyas, O sire.

"'There are other kingdoms, O bull of Bharata's race, in the south. They are the Dravidas, the Keralas, the Prachyas, the Mushikas, and the Vanavashikas; the Karanatakas, the Mahishakas, the Vikalpas, and also the Mushakas; the Jhillikas, the Kuntalas, the Saunridas, and the Nalakananas; the Kankutakas, the Cholas, and the Malavayakas; the Samangas, the Kanakas, the Kukkuras, and the Angara-marishas; the Samangas, the Karakas, the Kukuras, the Angaras, the Marishas: the Dhwajinis, the Utsavas, the Sanketas, the Trigartas, and the Salwasena; the Vakas, the Kokarakas, the Pashtris, and the Lamavegavasas; the Vindhyachulakas, the Pulindas, and the Valkalas; the Malavas, the Vallavas, the further-Vallavas, the Kulindas, the Kalavas, the Kuntaukas, and the Karatas; the Mrishakas, the Tanavalas, the Saniyas; the Alidas, the Pasivatas, the Tanayas, and the Sulanyas; the Rishikas, the Vidarbhas, the Kakas, the Tanganas, and the further-Tanganas.

Among the tribes of the north are the Mlecchas, and the Kruras, O best of the Bharatas; the Yavanas, the Chinas, the Kamvojas, the Darunas, and many Mleccha tribes; the Sukritvahas, the Kulatthas, the Hunas, and the Parasikas; the Ramanas, and the Dasamalikas. These countries are, besides, the abodes of many Kshatriya, Vaisya, and Sudra tribes.

Then again there are the Sudra-abhiras, the Dardas, the Kasmiras, and the Pattis; the Khasiras; the Atreyas, the Bharadwajas, the Stanaposhikas, the Poshakas, the Kalingas, and diverse tribes of Kiratas; the Tomaras, the Hansamargas, and the Karamanjakas. These and other kingdoms are on the east and on the north.

O lord, alluding to them briefly I have told thee all. Earth, if its resources are properly developed according to its qualities and prowess, is like an ever-yielding[63] cow, from which the three-fold fruits of virtue, profit and pleasure, may be milked. Brave kings conversant with virtue and profit have become covetous of Earth. Endued with activity, they would even cast away their lives in battle, from hunger of wealth. Earth is certainly the refuge of creatures endued with celestial bodies as also of creatures endued with human bodies.[64]

Desirous of enjoying Earth, the kings, O chief of the Bharatas, have become like dogs that snatch meat from one another. Their ambition is unbounded, knowing no gratification.[65] It is for this that the Kurus and the Pandavas are striving for possession of Earth, by negotiation, disunion, gift, and battle, O Bharata. If Earth be well looked after, it becometh the father, mother, children, firmament and heaven, of all creatures, O bull among men.'"

________________________________________

Footnotes

58. i.e. mountains forming boundaries of divisions.

59. The Bombay text reads Ikshula and Krimi for "Ikshumlavi" occurring in Bengal texts.

60. The Bengal texts have Gandakincha mahanadim. The Bombay text reads Vandanancha mahanadim with a cha immediately before. The Burdwan Pandits read Chandanancha mahanadim.

61. The Bombay texts read Tridiva for Nischita; this is incorrect, for Tridiva occurs in the Bombay text itself a little before. The name Lohatarini occurs in various forms.

62. For Vetravati, the Bengal texts read Chandrabhaga. Both Chandrabhaga and Vetravati, however occur before.

63. Kamadhuk is that species of kine which always yield milk.

64. Nilakantha explains this in this way. The gods depend on sacrifices performed by human beings; and as regards human beings, their food is supplied by the Earth. Superior and inferior creatures, therefore, are all supported by the earth; the Earth then is their refuge. The word Earth in these slokas is sometimes used to signify the world and sometimes the element of that name.

65. I render the last line a little too freely. If the saying is intended to be general, the translation should run thus: "Up to this day there is no man whose desires can be satiated."



தமிழில் | In Tamil

மஹாபாரதத்தின் முக்கிய மனிதர்கள் வரும் பகுதிகள்

அகம்பனன் அகலிகை அகஸ்தியர் அகிருதவரணர் அக்ருதவ்ரணர் அக்னி அங்கதன் அங்காரபர்ணன் அங்கிரஸ் அசமஞ்சன் அசலன் அசுவினிகள் அஞ்சனபர்வன் அதிரதன் அத்புதன் அத்ரி அத்ரிசியந்தி அபிமன்யு அம்பரீஷன் அம்பா அம்பாலிகை அம்பிகை அம்பை அயோதா தௌம்யா அரிஷ்டநேமி அருணன் அருணி அருந்ததி அர்வாவசு அர்ஜுனன் அலம்பலன் அலம்புசன் அலம்புசை அலர்க்கன் அலாயுதன் அவிந்தியன் அவுர்வா அனுகம்பகன் அனுவிந்தன் அன்சுமான் அஷ்டகன் அஷ்டவக்கிரர் அஸ்மர் அஸ்வசேனன் அஸ்வத்தாமன் அஸ்வபதி அஹல்யை ஆங்கரிஷ்டன் ஆணிமாண்டவ்யர் ஆதிசேஷன் ஆத்ரேயர் ஆர்யகன் ஆர்ஷ்டிஷேணர் ஆஜகரர் ஆஸ்தீகர் இக்ஷ்வாகு இந்திரசேனன் இந்திரசேனை இந்திரத்யும்னன் இந்திரன் இந்திரஜித் இந்திரோதர் இராவான் {அரவான்} இல்வலன் உக்கிரசேனன் உக்தன் உக்ரசேனன் உசீநரன் உச்சைஸ்ரவஸ் உதங்கர் உதங்கா உதத்யர் உத்தமௌஜஸ் உத்தரன் உத்தரை உத்தவர் உத்தாலகர் உபமன்யு உபரிசரன் உபஸ்ருதி உமை உலூகன் உலூபி ஊர்வசி எலபத்திரன் ஏகதர் ஏகதன் ஏகலவ்யன் ஐராவதன் ஓகவதி ஔத்தாலகர் ஔத்தாலகி கங்கன் கங்கை கசன் கசியபர் கடோத்கசன் கணிகர் கண்வர் கதன் கத்ரு கந்தன் கபிலர் கபோதரோமன் கயன் கராளன் கருடன் கர்ணன் கலி கல்கி கல்மாஷபாதன் கவந்தன் கனகன் கஹோடர் காகமா காக்ஷிவத் காசியபர் காதி காந்தாரி காமதேனு காயத்ரி காயவ்யன் கார்க்கோடகன் கார்க்யர் கார்த்தவீரியார்ஜுனன் கார்த்திகை காலகவிருக்ஷீயர் காலகேயர் காலவர் காலன் காளி கிந்தமா கிரது கிரந்திகன் கிராதன் கிரிசன் கிரிடச்சி கிருதவர்மன் கிருதவீர்யன் கிருதாசி கிருபர் கிருபி கிருஷ்ணன் கிர்மீரன் கீசகர்கள் கீசகன் குசிகன் குணகேசி குணி-கர்க்கர் குண்டதாரன் குந்தி குந்திபோஜன் குபேரன் கும்பகர்ணன் குரு குரோதவாசர்கள் குவலாஸ்வன் கேசினி கேசின் கேதுவர்மன் கைகேயன் கைகேயி கைடபன் கோடிகன் கோமுகன் கௌசிகர் கௌசிகி கௌதமர் கௌதமன் கௌதமி க்ஷத்ரபந்து க்ஷேமதர்சின் க்ஷேமதூர்த்தி சகரன் சகாதேவன் சகுந்தலை சகுனி சக்திரி சக்ரதேவன் சங்கன் சசபிந்து சச்சி சஞ்சயன் சஞ்சயன் 1 சதயூபன் சதானீகன் சத்தியசேனன் சத்தியபாமா சத்தியர் சத்தியவதி சத்தியஜித் சத்யசேனன் சத்யபாமா சத்யவான் சத்ருஞ்சயன் சந்தனு சந்திரன் சமங்கர் சமீகர் சம்சப்தகர்கள் சம்பரன் சம்பா சம்பாகர் சம்பை சம்வர்ணன் சம்வர்த்தர் சரபன் சரஸ்வதி சர்மின் சர்மிஷ்டை சர்யாதி சலன் சல்லியன் சனத்சுஜாதர் சஹஸ்ரபத் சாகரன் சாண்டிலி சாண்டில்யர் சாத்யகி சாத்யர்கள் சாந்தை சாம்பன் சாம்யமணி சாரங்கத்வஜன் சாரஸ்வதர் சாரிசிரிகன் சாருதேஷ்ணன் சார்வாகன் சால்வன் சாவித்ரி சிகண்டி சிங்கசேனன் சிசுபாலன் சித்திரசேனன் சித்திரன் சித்திராங்கதை சித்ரகுப்தன் சித்ரவாஹனன் சிநி சிந்துத்வீபன் சிபி சியவணன் சியவனர் சிரிகாரின் சிரிங்கின் சிருஞ்சயன் சிவன் சீதை சுகர் சுகன்யா சுகுமாரி சுகேது சுக்ரது சுக்ரன் சுக்ரீவன் சுசர்மன் சுசோபனை சுதக்ஷிணன் சுதசோமன் சுதர்சனன் சுதர்மை சுதன்வான் சுதாமன் சுதேவன் சுதேஷ்ணை சுநந்தை சுந்தன் உபசுந்தன் சுபத்திரை சுப்ரதீகா சுமித்திரன் சுமுகன் சுரதன் சுரதை சுரபி சுருதகர்மன் சுருதசேனன் சுருதர்வன் சுருதர்வான் சுருதாயுதன் சுருதாயுஸ் சுருவாவதி சுலபை சுவர்ணஷ்டீவின் சுவாகா சுவேதகேது சுனந்தை சுனஸ்ஸகன் சுஷேணன் சுஹோத்திரன் சூதன்வான் சூரன் சூரியதத்தன் சூரியவர்மன் சூரியன் சூர்ப்பனகை சேகிதானன் சேதுகன் சேனஜித் சைகாவத்யர் சைப்யை சைரந்திரி சோமகன் சோமதத்தன் சௌதி சௌதியும்னி சௌனகர் தக்ஷகன் தக்ஷன் தண்டதாரன் தண்டன் தண்டி ததீசர் தத்தாத்ரேயர் தபதி தபஸ் தமயந்தி தமனர் தம்போத்பவன் தர்மதர்சனர் தர்மதேவன் தர்மத்வஜன் தர்மவியாதர் தர்மாரண்யர் தளன் தனு தாத்ரேயிகை தாரகன் தாருகன் தார்க்ஷ்யர் தாலப்யர் தியுமத்சேனன் திரஸதஸ்யு திரிசிரன் திரிதர் திரிஜடை திருதராஷ்டிரன் திருதவர்மன் திருஷ்டத்யும்னன் திரௌபதி திலீபன் திலோத்தமை திவோதாசன் தீர்க்கதமஸ் துச்சலை துச்சாசனன் துந்து துரியோதனன் துருபதன் துருபதன் புரோகிதர் துரோணர் துர்க்கை துர்மதன் துர்மர்ஷணன் துர்முகன் துர்வாசர் துர்ஜயன் துலாதாரன் துவஷ்டிரி துவாபரன் துவிதன் துஷ்கர்ணன் துஷ்யந்தன் தேவ தேவகி தேவசர்மன் தேவசேனா தேவசேனை தேவமதர் தேவயானி தேவராதன் தேவலர் தேவஸ்தானர் தேவாபி தௌமியர் நகுலன் நகுஷன் நமுசி நரகாசுரன் நரன் நளன் நளன்2 நாகன் நாசிகேதன் நாடீஜங்கன் நாரதர் நாராயணர்கள் நாராயணன் நிருகன் நிவாதகவசர்கள் நீலன் நைருதர்கள் பகதத்தன் பகர் பகன் பகீரதன் பங்காஸ்வனன் பசுஸகன் பஞ்சசிகர் பஞ்சசூடை பத்மநாபன் பத்மன் பத்ரகாளி பத்ரசாகன் பத்ரா பப்ருவாஹனன் பரசுராமர் பரதன் பரத்வாஜர் பராசரர் பராவசு பரிக்ஷித் பரீக்ஷித்1 பர்ணாதன் பர்வதர் பலராமன் பலன் பலி பலிதன் பாகுகன் பாணன் பாண்டியன் பாண்டு பானுமதி பானுமான் பாஹ்லீகர் பிங்களன் பிங்களை பிரகலாதன் பிரதர்த்தனன் பிரதிவிந்தியன் பிரதீபன் பிரத்யும்னன் பிரத்னஸ்வன் பிரமாதின் பிரம்மதத்தன் பிரம்மத்வாரா பிரம்மன் பிரம்மாதி பிராதிகாமின் பிருகதஸ்வர் பிருகத்யும்னன் பிருகு பிருது பிருந்தாரகன் பிருஹத்சேனை பிருஹத்பலன் பிருஹத்ரதன் பிருஹந்நளை பிருஹஸ்பதி பீமன் பீமன்1 பீஷ்மர் புரு புருரவஸ் புரோசனன் புலஸ்தியர் புலஹர் புலோமா புஷ்கரன் பூமாதேவி பூரி பூரிஸ்ரவஸ் பூஜனி போத்யர் பௌரவன் பௌரிகன் பௌலோமர் மங்கணகர் மங்கி மடன் மணிமான் மதங்கன் மதயந்தி மதிராக்ஷன் மது மதுகைடபர் மந்தபாலர் மந்தரை மயன் மருத்தன் மலயத்வஜன் மனு மஹாபிஷன் மஹிஷன் மஹோதரர் மாணிபத்ரன் மாதலி மாதவி மாத்ரி மாந்தாதா மாரீசன் மார்க்கண்டேயர் மாலினி மிருத்யு முகுந்தன் முசுகுந்தன் முத்கலர் முனிவர்பகன் மூகன் மேதாவி மேனகை மைத்ரேயர் யது யமன் யயவரர் யயாதி யவக்கிரீ யாதுதானி யாஜ்ஞவல்கியர் யுதாமன்யு யுதிஷ்டிரன் யுயுத்சு யுவனாஸ்வன் ரந்திதேவன் ராகு ராதை ராமன் ராவணன் ராஜதர்மன் ரிசீகர் ரிதுபர்ணன் ரிஷபர் ரிஷ்யசிருங்கர் ருக்மரதன் ருக்மி ருக்மிணி ருசங்கு ருசி ருத்திரன் ருரு ரேணுகன் ரேணுகை ரைப்பியர் ரோமபாதன் ரோஹிணி லக்ஷ்மணன் லட்சுமணன் லட்சுமி லபிதை லோகபாலர்கள் லோபாமுத்திரை லோமசர் லோமபாதன் லோமஹர்ஷனர் வசாதீயன் வசிஷ்டர் வசு வசுதேவர் வசுமனஸ் வசுமான் வசுஹோமன் வதான்யர் வந்தின் வருணன் வர்கா வஜ்ரவேகன் வஜ்ரன் வாசுகி வாதாபி வாமதேவர் வாயு வார்ஷ்ணேயன் வாலகில்யர் வாலி விகர்ணன் விசரக்கு விசாகன் விசித்திரவீரியன் விசோகன் விதுரன் விதுலை விந்தன் விபாண்டகர் விபாவசு விபீஷணன் விபுலர் வியாக்ரதத்தன் வியாசர் வியுஷிதஸ்வா விராடன் விருத்திரன் விருபாகஷன் விருஷகன் விருஷசேனன் விருஷதர்பன் விருஷபர்வன் விரோசனன் விவிங்சதி வினதை விஷ்ணு விஸ்வகர்மா விஸ்வாமித்ரர் வீதஹவ்யன் வீரத்யும்னன் வீரபத்ரன் வேதா வேனன் வைகர்த்தனன் வைசம்பாயனர் வைவஸ்வத மனு வைனியன் ஜடாசுரன் ஜடாயு ஜந்து ஜமதக்னி ஜரத்காரு ஜராசந்தன் ஜரிதை ஜரை ஜலசந்தன் ஜனகன் ஜனதேவன் ஜனபதி ஜனமேஜயன் ஜனமேஜயன் 1 ஜாம்பவதி ஜாரிதரி ஜாஜலி ஜிமூதன் ஜீவலன் ஜெயத்சேனன் ஜெயத்ரதன் ஜைகிஷவ்யர் ஜோதஸ்நாகாலி ஷாமந்தர் ஸனத்குமாரர் ஸுமனை ஸுவர்ச்சஸ் ஸ்கந்தன் ஸ்தாணு ஸ்தூணாகர்ணன் ஸ்யூமரஸ்மி ஸ்ரீ ஸ்ரீமதி ஸ்ரீமான் ஸ்வேதகி ஸ்வேதகேது ஸ்வேதன் ஹயக்ரீவன் ஹரிச்சந்திரன் ஹர்யஸ்வன் ஹனுமான் ஹாரீதர் ஹிடிம்பன் ஹிடிம்பை ஹிரண்யவர்மன் ஹோத்திரவாஹனர்