Sunday, November 26, 2000

Bhishma's fierce attack! | Bhishma-Parva-Section-059a

(Bhishmavadha Parva -17)


Dhritarashtra said, "After that dreadful vow had been made in battle by Bhishma enraged by the words of my son, what, O Sanjaya, did Bhishma do unto the sons of Pandu or what did the Panchalas do unto the grandsire? Tell it all unto me, O Sanjaya."

Sanjaya said, "After the forenoon of that day, O Bharata, had passed away, and the sun in his westward course had passed a portion of his path, and after the high-souled Pandavas had won the victory, thy sire Devavrata, conversant with the distinction of all codes of morality, rushed carried by the fleetest steeds, towards the army of the Pandavas, protected by a large force and by all thy sons.


Then, O Bharata, in consequence of thy sinful policy, commenced a dreadful battle, making the hair stand on end, between ourselves and the Pandavas. And the twang of bows, the flapping of bowstrings against the leathern fences (casing the hands of the bowman), mingling together, made a loud uproar resembling that of splitting hills. Stay--Here I stand,--Know this one,--Turn back,--Stand,--I wait for thee--Strike,--these were the words heard everywhere.

And the sound of falling coats of mail made of gold, of crowns and diadems, and of standards resembled the sound of falling stones on a stony ground. And heads, and arms decked with ornaments, falling by hundreds and thousands upon the ground moved in convulsions. And some brave combatants, with heads severed from their trunks, continued to stand weapons in grasp or armed with drawn bow.

And a dreadful river of blood began to flow there, of impetuous current, miry with flesh and blood, and with the bodies of (dead) elephants for its (sub-aqueous) rocks. Flowing from the bodies of steeds, men, and elephants, and delightful to vultures and jackals, it ran towards the ocean represented by the next world. A battle such as that, O king, which (then) took place between thy sons, O Bharata, and the Pandavas, was never seen or heard before. And in consequence of the bodies of combatants slain in that conflict, cars could not make their way. And the field of battle in consequence of the bodies of slain elephants seemed to be strewn over with blue crests of hills.

And the field of battle, strewn with variegated coats of mail and turbans, O sire, looked beautiful like the firmament autumn. And some combatants were seen who, though severely wounded, yet rushed cheerfully and proudly upon the foe in battle. And many, fallen on the field of battle, cried aloud, saying--'O father, O brother, O friend, O kinsman, O companion, O maternal uncle, do not abandon me.'--And others cried aloud, saying,--'Come! Come thou here! Why art thou frightened? Where dost thou go? I stand in battle, do not be afraid.'

And in that combat Bhishma, the son of Santanu, with bow incessantly drawn to a circle, shot shafts of blazing points, resembling snakes of virulent poison. And shooting continuous line of arrows in all directions, that hero of rigid vows smote the Pandava car-warriors naming each beforehand, O Bharata. And displaying his extreme lightness of hands, and dancing (as it were) along the track of his car, he seemed, O king, to be present everywhere like a circle of fire.

And in consequence of the lightness of his movements, the Pandavas in that battle, along with the Srinjayas, beheld that hero, though really alone, as multiplied a thousand-fold. And every one there regarded Bhishma as having multiplied his self by illusion. Having seen him now on the east, the next moment they saw him on the west. And so having seen him on the north, the next moment they saw him on the south.

And the son of Ganga was thus seen fighting in that battle. And there was no one amongst the Pandavas capable of even looking at him. What they all saw were only the innumerable shafts shot from his bow. And heroic warriors, beholding him achieve such feats in battle, and (thus) slaughtering their ranks, uttered many lamentations. And, kings in thousands came in contact with thy sire, thus coursing over the field in a superhuman way, and fell upon that fire represented by the enraged Bhishma like flights of senseless insects (upon a blazing fire) for their own destruction.

Not a single shaft of that light-handed warrior was futile, falling upon the bodies of men, elephants, and steeds, in consequence of the numbers (opposed to him). With a single straight shaft shot in that battle, he despatched a single elephant like hill riven by the thunderbolt. Two or three elephant-riders at a time, cased in mail and standing together, thy sire pierced with one shaft of sharp point.

Whoever approached Bhishma, that tiger among men, in battle, seen for a moment was, next beheld to fall down on the ground. And that vast host of king Yudhishthira the just, thus slaughtered by Bhishma of incomparable prowess, gave way in a thousand directions. And afflicted with that arrowy shower, the vast army began to tremble in the very presence of Vasudeva and the high-souled Partha. And although the heroic leaders of the Pandava army made great efforts, yet they could not check the flight of (even) the great car-warriors of their side afflicted with the shafts of Bhishma. The prowess, in consequence of which that vast army was routed, was equal to that of the chief of the gods himself. And that army was so completely routed, O great king, that no two persons could be seen together.

And cars and elephants and steeds were pierced all over, and standards and shafts of cars were strewn over the field. And the army of the sons of Pandu uttered cries of oh and alas, and became deprived of senses. And the sire struck the son and the son struck the sire; and friend challenged the dearest of friends to battle as if under the influence of fate. And others amongst the combatants of Pandu's son were seen, O Bharata, to run away, throwing aside their coats of mail, and with dishevelled hair. And the army of the sons of Pandu, indulging in loud wails, including the very leaders of their best of car-warriors, was seen to be as confounded as a very herd of kine.

The delighter of the Yadavas then, beholding that army thus routed, said unto Partha, stopping that best of cars (which he guided), these words, 'The hour is now come, O Partha, which was desired by thee. Strike Bhishma, O tiger among men, else, thou wilt lose the senses. O hero, formerly, in the conclave of kings, thou hadst said,--'I will slay all the warriors of Dhritarashtra's sons, headed by Bhishma and Drona--all in fact, who will fight with me in battle'. O son of Kunti, O chastiser of foes, make those words of thine true. Behold, O Vibhatsu, this army of thine is being routed on all sides. Behold, the kings in Yudhishthira's host are all flying away, seeing Bhishma in battle, who looketh like the Destroyer himself with wide-open mouth. Afflicted with fear, they are making themselves scarce like the weaker animals at sight of the lion.

Thus addressed, Dhananjaya replied unto Vasudeva, saying, 'Plunging through this sea of the hostile host, urge on the steeds to where Bhishma is. I will throw down that invincible warrior, the reverend Kuru grandsire'.

________________________________________

Footnotes

***

தமிழில் | In Tamil

மஹாபாரதத்தின் முக்கிய மனிதர்கள் வரும் பகுதிகள்

அகம்பனன் அகலிகை அகஸ்தியர் அகிருதவரணர் அக்ருதவ்ரணர் அக்னி அங்கதன் அங்காரபர்ணன் அங்கிரஸ் அசமஞ்சன் அசலன் அசுவினிகள் அஞ்சனபர்வன் அதிரதன் அத்புதன் அத்ரி அத்ரிசியந்தி அபிமன்யு அம்பரீஷன் அம்பா அம்பாலிகை அம்பிகை அம்பை அயோதா தௌம்யா அரிஷ்டநேமி அருணன் அருணி அருந்ததி அர்வாவசு அர்ஜுனன் அலம்பலன் அலம்புசன் அலம்புசை அலர்க்கன் அலாயுதன் அவிந்தியன் அவுர்வா அனுகம்பகன் அனுவிந்தன் அன்சுமான் அஷ்டகன் அஷ்டவக்கிரர் அஸ்மர் அஸ்வசேனன் அஸ்வத்தாமன் அஸ்வபதி அஹல்யை ஆங்கரிஷ்டன் ஆணிமாண்டவ்யர் ஆதிசேஷன் ஆத்ரேயர் ஆர்யகன் ஆர்ஷ்டிஷேணர் ஆஜகரர் ஆஸ்தீகர் இக்ஷ்வாகு இந்திரசேனன் இந்திரசேனை இந்திரத்யும்னன் இந்திரன் இந்திரஜித் இந்திரோதர் இராவான் {அரவான்} இல்வலன் உக்கிரசேனன் உக்தன் உக்ரசேனன் உசீநரன் உச்சைஸ்ரவஸ் உதங்கர் உதங்கா உதத்யர் உத்தமௌஜஸ் உத்தரன் உத்தரை உத்தவர் உத்தாலகர் உபமன்யு உபரிசரன் உபஸ்ருதி உமை உலூகன் உலூபி ஊர்வசி எலபத்திரன் ஏகதர் ஏகதன் ஏகலவ்யன் ஐராவதன் ஓகவதி ஔத்தாலகர் ஔத்தாலகி கங்கன் கங்கை கசன் கசியபர் கடோத்கசன் கணிகர் கண்வர் கதன் கத்ரு கந்தன் கபிலர் கபோதரோமன் கயன் கராளன் கருடன் கர்ணன் கலி கல்கி கல்மாஷபாதன் கவந்தன் கனகன் கஹோடர் காகமா காக்ஷிவத் காசியபர் காதி காந்தாரி காமதேனு காயத்ரி காயவ்யன் கார்க்கோடகன் கார்க்யர் கார்த்தவீரியார்ஜுனன் கார்த்திகை காலகவிருக்ஷீயர் காலகேயர் காலவர் காலன் காளி கிந்தமா கிரது கிரந்திகன் கிராதன் கிரிசன் கிரிடச்சி கிருதவர்மன் கிருதவீர்யன் கிருதாசி கிருபர் கிருபி கிருஷ்ணன் கிர்மீரன் கீசகர்கள் கீசகன் குசிகன் குணகேசி குணி-கர்க்கர் குண்டதாரன் குந்தி குந்திபோஜன் குபேரன் கும்பகர்ணன் குரு குரோதவாசர்கள் குவலாஸ்வன் கேசினி கேசின் கேதுவர்மன் கைகேயன் கைகேயி கைடபன் கோடிகன் கோமுகன் கௌசிகர் கௌசிகி கௌதமர் கௌதமன் கௌதமி க்ஷத்ரபந்து க்ஷேமதர்சின் க்ஷேமதூர்த்தி சகரன் சகாதேவன் சகுந்தலை சகுனி சக்திரி சக்ரதேவன் சங்கன் சசபிந்து சச்சி சஞ்சயன் சஞ்சயன் 1 சதயூபன் சதானீகன் சத்தியசேனன் சத்தியபாமா சத்தியர் சத்தியவதி சத்தியஜித் சத்யசேனன் சத்யபாமா சத்யவான் சத்ருஞ்சயன் சந்தனு சந்திரன் சமங்கர் சமீகர் சம்சப்தகர்கள் சம்பரன் சம்பா சம்பாகர் சம்பை சம்வர்ணன் சம்வர்த்தர் சரபன் சரஸ்வதி சர்மின் சர்மிஷ்டை சர்யாதி சலன் சல்லியன் சனத்சுஜாதர் சஹஸ்ரபத் சாகரன் சாண்டிலி சாண்டில்யர் சாத்யகி சாத்யர்கள் சாந்தை சாம்பன் சாம்யமணி சாரங்கத்வஜன் சாரஸ்வதர் சாரிசிரிகன் சாருதேஷ்ணன் சார்வாகன் சால்வன் சாவித்ரி சிகண்டி சிங்கசேனன் சிசுபாலன் சித்திரசேனன் சித்திரன் சித்திராங்கதை சித்ரகுப்தன் சித்ரவாஹனன் சிநி சிந்துத்வீபன் சிபி சியவணன் சியவனர் சிரிகாரின் சிரிங்கின் சிருஞ்சயன் சிவன் சீதை சுகர் சுகன்யா சுகுமாரி சுகேது சுக்ரது சுக்ரன் சுக்ரீவன் சுசர்மன் சுசோபனை சுதக்ஷிணன் சுதசோமன் சுதர்சனன் சுதர்மை சுதன்வான் சுதாமன் சுதேவன் சுதேஷ்ணை சுநந்தை சுந்தன் உபசுந்தன் சுபத்திரை சுப்ரதீகா சுமித்திரன் சுமுகன் சுரதன் சுரதை சுரபி சுருதகர்மன் சுருதசேனன் சுருதர்வன் சுருதர்வான் சுருதாயுதன் சுருதாயுஸ் சுருவாவதி சுலபை சுவர்ணஷ்டீவின் சுவாகா சுவேதகேது சுனந்தை சுனஸ்ஸகன் சுஷேணன் சுஹோத்திரன் சூதன்வான் சூரன் சூரியதத்தன் சூரியவர்மன் சூரியன் சூர்ப்பனகை சேகிதானன் சேதுகன் சேனஜித் சைகாவத்யர் சைப்யை சைரந்திரி சோமகன் சோமதத்தன் சௌதி சௌதியும்னி சௌனகர் தக்ஷகன் தக்ஷன் தண்டதாரன் தண்டன் தண்டி ததீசர் தத்தாத்ரேயர் தபதி தபஸ் தமயந்தி தமனர் தம்போத்பவன் தர்மதர்சனர் தர்மதேவன் தர்மத்வஜன் தர்மவியாதர் தர்மாரண்யர் தளன் தனு தாத்ரேயிகை தாரகன் தாருகன் தார்க்ஷ்யர் தாலப்யர் தியுமத்சேனன் திரஸதஸ்யு திரிசிரன் திரிதர் திரிஜடை திருதராஷ்டிரன் திருதவர்மன் திருஷ்டத்யும்னன் திரௌபதி திலீபன் திலோத்தமை திவோதாசன் தீர்க்கதமஸ் துச்சலை துச்சாசனன் துந்து துரியோதனன் துருபதன் துருபதன் புரோகிதர் துரோணர் துர்க்கை துர்மதன் துர்மர்ஷணன் துர்முகன் துர்வாசர் துர்ஜயன் துலாதாரன் துவஷ்டிரி துவாபரன் துவிதன் துஷ்கர்ணன் துஷ்யந்தன் தேவ தேவகி தேவசர்மன் தேவசேனா தேவசேனை தேவமதர் தேவயானி தேவராதன் தேவலர் தேவஸ்தானர் தேவாபி தௌமியர் நகுலன் நகுஷன் நமுசி நரகாசுரன் நரன் நளன் நளன்2 நாகன் நாசிகேதன் நாடீஜங்கன் நாரதர் நாராயணர்கள் நாராயணன் நிருகன் நிவாதகவசர்கள் நீலன் நைருதர்கள் பகதத்தன் பகர் பகன் பகீரதன் பங்காஸ்வனன் பசுஸகன் பஞ்சசிகர் பஞ்சசூடை பத்மநாபன் பத்மன் பத்ரகாளி பத்ரசாகன் பத்ரா பப்ருவாஹனன் பரசுராமர் பரதன் பரத்வாஜர் பராசரர் பராவசு பரிக்ஷித் பரீக்ஷித்1 பர்ணாதன் பர்வதர் பலராமன் பலன் பலி பலிதன் பாகுகன் பாணன் பாண்டியன் பாண்டு பானுமதி பானுமான் பாஹ்லீகர் பிங்களன் பிங்களை பிரகலாதன் பிரதர்த்தனன் பிரதிவிந்தியன் பிரதீபன் பிரத்யும்னன் பிரத்னஸ்வன் பிரமாதின் பிரம்மதத்தன் பிரம்மத்வாரா பிரம்மன் பிரம்மாதி பிராதிகாமின் பிருகதஸ்வர் பிருகத்யும்னன் பிருகு பிருது பிருந்தாரகன் பிருஹத்சேனை பிருஹத்பலன் பிருஹத்ரதன் பிருஹந்நளை பிருஹஸ்பதி பீமன் பீமன்1 பீஷ்மர் புரு புருரவஸ் புரோசனன் புலஸ்தியர் புலஹர் புலோமா புஷ்கரன் பூமாதேவி பூரி பூரிஸ்ரவஸ் பூஜனி போத்யர் பௌரவன் பௌரிகன் பௌலோமர் மங்கணகர் மங்கி மடன் மணிமான் மதங்கன் மதயந்தி மதிராக்ஷன் மது மதுகைடபர் மந்தபாலர் மந்தரை மயன் மருத்தன் மலயத்வஜன் மனு மஹாபிஷன் மஹிஷன் மஹோதரர் மாணிபத்ரன் மாதலி மாதவி மாத்ரி மாந்தாதா மாரீசன் மார்க்கண்டேயர் மாலினி மிருத்யு முகுந்தன் முசுகுந்தன் முத்கலர் முனிவர்பகன் மூகன் மேதாவி மேனகை மைத்ரேயர் யது யமன் யயவரர் யயாதி யவக்கிரீ யாதுதானி யாஜ்ஞவல்கியர் யுதாமன்யு யுதிஷ்டிரன் யுயுத்சு யுவனாஸ்வன் ரந்திதேவன் ராகு ராதை ராமன் ராவணன் ராஜதர்மன் ரிசீகர் ரிதுபர்ணன் ரிஷபர் ரிஷ்யசிருங்கர் ருக்மரதன் ருக்மி ருக்மிணி ருசங்கு ருசி ருத்திரன் ருரு ரேணுகன் ரேணுகை ரைப்பியர் ரோமபாதன் ரோஹிணி லக்ஷ்மணன் லட்சுமணன் லட்சுமி லபிதை லோகபாலர்கள் லோபாமுத்திரை லோமசர் லோமபாதன் லோமஹர்ஷனர் வசாதீயன் வசிஷ்டர் வசு வசுதேவர் வசுமனஸ் வசுமான் வசுஹோமன் வதான்யர் வந்தின் வருணன் வர்கா வஜ்ரவேகன் வஜ்ரன் வாசுகி வாதாபி வாமதேவர் வாயு வார்ஷ்ணேயன் வாலகில்யர் வாலி விகர்ணன் விசரக்கு விசாகன் விசித்திரவீரியன் விசோகன் விதுரன் விதுலை விந்தன் விபாண்டகர் விபாவசு விபீஷணன் விபுலர் வியாக்ரதத்தன் வியாசர் வியுஷிதஸ்வா விராடன் விருத்திரன் விருபாகஷன் விருஷகன் விருஷசேனன் விருஷதர்பன் விருஷபர்வன் விரோசனன் விவிங்சதி வினதை விஷ்ணு விஸ்வகர்மா விஸ்வாமித்ரர் வீதஹவ்யன் வீரத்யும்னன் வீரபத்ரன் வேதா வேனன் வைகர்த்தனன் வைசம்பாயனர் வைவஸ்வத மனு வைனியன் ஜடாசுரன் ஜடாயு ஜந்து ஜமதக்னி ஜரத்காரு ஜராசந்தன் ஜரிதை ஜரை ஜலசந்தன் ஜனகன் ஜனதேவன் ஜனபதி ஜனமேஜயன் ஜனமேஜயன் 1 ஜாம்பவதி ஜாரிதரி ஜாஜலி ஜிமூதன் ஜீவலன் ஜெயத்சேனன் ஜெயத்ரதன் ஜைகிஷவ்யர் ஜோதஸ்நாகாலி ஷாமந்தர் ஸனத்குமாரர் ஸுமனை ஸுவர்ச்சஸ் ஸ்கந்தன் ஸ்தாணு ஸ்தூணாகர்ணன் ஸ்யூமரஸ்மி ஸ்ரீ ஸ்ரீமதி ஸ்ரீமான் ஸ்வேதகி ஸ்வேதகேது ஸ்வேதன் ஹயக்ரீவன் ஹரிச்சந்திரன் ஹர்யஸ்வன் ஹனுமான் ஹாரீதர் ஹிடிம்பன் ஹிடிம்பை ஹிரண்யவர்மன் ஹோத்திரவாஹனர்