Saturday, January 01, 2000

TRANSLATOR'S PREFACE


The object of a translator should ever be to hold the mirror upto his author. That being so, his chief duty is to represent so far as practicable the manner in which his author's ideas have been expressed, retaining if possible at the sacrifice of idiom and taste all the peculiarities of his author's imagery and of language as well. 

In regard to translations from the Sanskrit, nothing is easier than to dish up Hindu ideas, so as to make them agreeable to English taste. But the endeavour of the present translator has been to give in the following pages as literal a rendering as possible of the great work of Vyasa. 


To the purely English reader there is much in the following pages that will strike as ridiculous. Those unacquainted with any language but their own are generally very exclusive in matters of taste. Having no knowledge of models other than what they meet with in their own tongue, the standard they have formed of purity and taste in composition must necessarily be a narrow one. 

The translator, however, would ill-discharge his duty, if for the sake of avoiding ridicule, he sacrificed fidelity to the original. He must represent his author as he is, not as he should be to please the narrow taste of those entirely unacquainted with him. Mr. Pickford, in the preface to his English translation of the Mahavira Charita, ably defends a close adherence to the original even at the sacrifice of idiom and taste against the claims of what has been called 'Free Translation,' which means dressing the author in an outlandish garb to please those to whom he is introduced.
 
In the preface to his classical translation of Bhartrihari's Niti Satakam and Vairagya Satakam, Mr. C.H. Tawney says, "I am sensible that in the present attempt I have retained much local colouring. For instance, the ideas of worshipping the feet of a god of great men, though it frequently occurs in Indian literature, will undoubtedly move the laughter of Englishmen unacquainted with Sanskrit, especially if they happen to belong to that class of readers who revel their attention on the accidental and remain blind to the essential. But a certain measure of fidelity to the original even at the risk of making oneself ridiculous, is better than the studied dishonesty which characterises so many translations of oriental poets."
 
We fully subscribe to the above although, it must be observed, the censure conveyed to the class of translators last indicated is rather undeserved, there being nothing like a 'studied dishonesty' in their efforts which proceed only from a mistaken view of their duties and as such betray only an error of the head but not of the heart. 

More than twelve years ago when Babu Pratapa Chandra Roy, with Babu Durga Charan Banerjee, went to my retreat at Seebpore, for engaging me to translate the Mahabharata into English, I was amazed with the grandeur of the scheme. My first question to him was,--whence was the money to come, supposing my competence for the task. 

Pratapa then unfolded to me the details of his plan, the hopes he could legitimately cherish of assistance from different quarters. He was full of enthusiasm. He showed me Dr. Rost's letter, which, he said, had suggested to him the undertaking. 

I had known Babu Durga Charan for many years and I had the highest opinion of his scholarship and practical good sense. When he warmly took Pratapa's side for convincing me of the practicability of the scheme, I listened to him patiently. The two were for completing all arrangements with me the very day. To this I did not agree. I took a week's time to consider. 

I consulted some of my literary friends, foremost among whom was the late lamented Dr. Sambhu C. Mookherjee. The latter, I found, had been waited upon by Pratapa. Dr. Mookherjee spoke to me of Pratapa as a man of indomitable energy and perseverance. The result of my conference with Dr. Mookherjee was that I wrote to Pratapa asking him to see me again. 

In this second interview estimates were drawn up, and everything was arranged as far as my portion of the work was concerned. My friend left with me a specimen of translation which he had received from Professor Max Muller. This I began to study, carefully comparing it sentence by sentence with the original. About its literal character there could be no doubt, but it had no flow and, therefore, could not be perused with pleasure by the general reader. 

The translation had been executed thirty years ago by a young German friend of the great Pundit. I had to touch up every sentence. This I did without at all impairing faithfulness to the original. My first 'copy' was set up in type and a dozen sheets were struck off. These were submitted to the judgment of a number of eminent writers, European and native. All of them, I was glad to see, approved of the specimen, and then the task of translating the Mahabharata into English seriously began.
 
Before, however, the first fasciculus could be issued, the question as to whether the authorship of the translation should be publicly owned, arose. Babu Pratapa Chandra Roy was against anonymity. I was for it. The reasons I adduced were chiefly founded upon the impossibility of one person translating the whole of the gigantic work. Notwithstanding my resolve to discharge to the fullest extent the duty that I took up, I might not live to carry it out. It would take many years before the end could be reached. Other circumstances than death might arise in consequence of which my connection with the work might cease. It could not be desirable to issue successive fasciculus with the names of a succession of translators appearing on the title pages. 

These and other considerations convinced my friend that, after all, my view was correct. It was, accordingly, resolved to withhold the name of the translator. As a compromise, however, between the two views, it was resolved to issue the first fasciculus with two prefaces, one over the signature of the publisher and the other headed--'Translator's Preface.' This, it was supposed, would effectually guard against misconceptions of every kind. No careful reader would then confound the publisher with the author.
 
Although this plan was adopted, yet before a fourth of the task had been accomplished, an influential Indian journal came down upon poor Pratapa Chandra Roy and accused him openly of being a party to a great literary imposture, viz., of posing before the world as the translator of Vyasa's work when, in fact, he was only the publisher. The charge came upon my friend as a surprise, especially as he had never made a secret of the authorship in his correspondence with Oriental scholars in every part of the world. He promptly wrote to the journal in question, explaining the reasons there were for anonymity, and pointing to the two prefaces with which the first fasciculus had been given to the world. The editor readily admitted his mistake and made a satisfactory apology.
 
Now that the translation has been completed, there can no longer be any reason for withholding the name of the translator. The entire translation is practically the work of one hand. In portions of the Adi and the Sabha Parvas, I was assisted by Babu Charu Charan Mookerjee. About four forms of the Sabha Parva were done by Professor Krishna Kamal Bhattacharya, and about half a fasciculus during my illness, was done by another hand. I should however state that before passing to the printer the copy received from these gentlemen I carefully compared every sentence with the original, making such alterations as were needed for securing a uniformity of style with the rest of the work.
 
I should here observe that in rendering the Mahabharata into English I have derived very little aid from the three Bengali versions that are supposed to have been executed with care. Every one of these is full of inaccuracies and blunders of every description. The Santi in particular which is by far the most difficult of the eighteen Parvas, has been made a mess of by the Pundits that attacked it. Hundreds of ridiculous blunders can be pointed out in both the Rajadharma and the Mokshadharma sections. Some of these I have pointed out in footnotes.
 

I cannot lay claim to infallibility. There are verses in the Mahabharata that are exceedingly difficult to construe. I have derived much aid from the great commentator Nilakantha. I know that Nilakantha's authority is not incapable of being challenged. But when it is remembered that the interpretations given by Nilakantha came down to him from preceptors of olden days, one should think twice before rejecting Nilakantha as a guide.

About the readings I have adopted, I should say that as regards the first half of the work, I have generally adhered to the Bengal texts; as regards the latter half, to the printed Bombay edition. Sometimes individual sections, as occurring in the Bengal editions, differ widely, in respect of the order of the verses, from the corresponding ones in the Bombay edition. In such cases I have adhered to the Bengal texts, convinced that the sequence of ideas has been better preserved in the Bengal editions than the Bombay one.
 

I should express my particular obligations to Pundit Ram Nath Tarkaratna, the author of 'Vasudeva Vijayam' and other poems, Pundit Shyama Charan Kaviratna, the learned editor of Kavyaprakasha with the commentary of Professor Mahesh Chandra Nayaratna, and Babu Aghore Nath Banerjee, the manager of the Bharata Karyalaya. All these scholars were my referees on all points of difficulty. Pundit Ram Nath's solid scholarship is known to them that have come in contact with him. I never referred to him a difficulty that he could not clear up. Unfortunately, he was not always at hand to consult. Pundit Shyama Charan Kaviratna, during my residence at Seebpore, assisted me in going over the Mokshadharma sections of the Santi Parva. Unostentatious in the extreme, Kaviratna is truly the type of a learned Brahman of ancient India. Babu Aghore Nath Banerjee also has from time to time, rendered me valuable assistance in clearing my difficulties.
 
Gigantic as the work is, it would have been exceedingly difficult for me to go on with it if I had not been encouraged by Sir Stuart Bayley, Sir Auckland Colvin, Sir Alfred Croft, and among Oriental scholars, by the late lamented Dr. Reinhold Rost, and Mons. A. Barth of Paris. All these eminent men know from the beginning that the translation was proceeding from my pen. Notwithstanding the enthusiasm, with which my poor friend, Pratapa Chandra Roy, always endeavoured to fill me. I am sure my energies would have flagged and patience exhausted but for the encouraging words which I always received from these patrons and friends of the enterprise.
 
Lastly, I should name my literary chief and friend, Dr. Sambhu C. Mookherjee. The kind interest he took in my labours, the repeated exhortations he addressed to me inculcating patience, the care with which he read every fasciculus as it came out, marking all those passages which threw light upon topics of antiquarian interest, and the words of praise he uttered when any expression particularly happy met his eyes, served to stimulate me more than anything else in going on with a task that sometimes seemed to me endless.

Kisari Mohan Ganguli
Calcutta




மஹாபாரதத்தின் முக்கிய மனிதர்கள் வரும் பகுதிகள்

அகம்பனன் அகலிகை அகஸ்தியர் அகிருதவரணர் அக்ருதவ்ரணர் அக்னி அங்கதன் அங்காரபர்ணன் அங்கிரஸ் அசமஞ்சன் அசலன் அசுவினிகள் அஞ்சனபர்வன் அதிரதன் அத்புதன் அத்ரி அத்ரிசியந்தி அபிமன்யு அம்பரீஷன் அம்பா அம்பாலிகை அம்பிகை அம்பை அயோதா தௌம்யா அரிஷ்டநேமி அருணன் அருணி அருந்ததி அர்வாவசு அர்ஜுனன் அலம்பலன் அலம்புசன் அலம்புசை அலர்க்கன் அலாயுதன் அவிந்தியன் அவுர்வா அனுகம்பகன் அனுவிந்தன் அன்சுமான் அஷ்டகன் அஷ்டவக்கிரர் அஸ்மர் அஸ்வசேனன் அஸ்வத்தாமன் அஸ்வபதி அஹல்யை ஆங்கரிஷ்டன் ஆணிமாண்டவ்யர் ஆதிசேஷன் ஆத்ரேயர் ஆர்யகன் ஆர்ஷ்டிஷேணர் ஆஜகரர் ஆஸ்தீகர் இக்ஷ்வாகு இந்திரசேனன் இந்திரசேனை இந்திரத்யும்னன் இந்திரன் இந்திரஜித் இந்திரோதர் இராவான் {அரவான்} இல்வலன் உக்கிரசேனன் உக்தன் உக்ரசேனன் உசீநரன் உச்சைஸ்ரவஸ் உதங்கர் உதங்கா உதத்யர் உத்தமௌஜஸ் உத்தரன் உத்தரை உத்தவர் உத்தாலகர் உபமன்யு உபரிசரன் உபஸ்ருதி உமை உலூகன் உலூபி ஊர்வசி எலபத்திரன் ஏகதர் ஏகதன் ஏகலவ்யன் ஐராவதன் ஓகவதி ஔத்தாலகர் ஔத்தாலகி கங்கன் கங்கை கசன் கசியபர் கடோத்கசன் கணிகர் கண்வர் கதன் கத்ரு கந்தன் கபிலர் கபோதரோமன் கயன் கராளன் கருடன் கர்ணன் கலி கல்கி கல்மாஷபாதன் கவந்தன் கனகன் கஹோடர் காகமா காக்ஷிவத் காசியபர் காதி காந்தாரி காமதேனு காயத்ரி காயவ்யன் கார்க்கோடகன் கார்க்யர் கார்த்தவீரியார்ஜுனன் கார்த்திகை காலகவிருக்ஷீயர் காலகேயர் காலவர் காலன் காளி கிந்தமா கிரது கிரந்திகன் கிராதன் கிரிசன் கிரிடச்சி கிருதவர்மன் கிருதவீர்யன் கிருதாசி கிருபர் கிருபி கிருஷ்ணன் கிர்மீரன் கீசகர்கள் கீசகன் குசிகன் குணகேசி குணி-கர்க்கர் குண்டதாரன் குந்தி குந்திபோஜன் குபேரன் கும்பகர்ணன் குரு குரோதவாசர்கள் குவலாஸ்வன் கேசினி கேசின் கேதுவர்மன் கைகேயன் கைகேயி கைடபன் கோடிகன் கோமுகன் கௌசிகர் கௌசிகி கௌதமர் கௌதமன் கௌதமி க்ஷத்ரபந்து க்ஷேமதர்சின் க்ஷேமதூர்த்தி சகரன் சகாதேவன் சகுந்தலை சகுனி சக்திரி சக்ரதேவன் சங்கன் சசபிந்து சச்சி சஞ்சயன் சஞ்சயன் 1 சதயூபன் சதானீகன் சத்தியசேனன் சத்தியபாமா சத்தியர் சத்தியவதி சத்தியஜித் சத்யசேனன் சத்யபாமா சத்யவான் சத்ருஞ்சயன் சந்தனு சந்திரன் சமங்கர் சமீகர் சம்சப்தகர்கள் சம்பரன் சம்பா சம்பாகர் சம்பை சம்வர்ணன் சம்வர்த்தர் சரபன் சரஸ்வதி சர்மின் சர்மிஷ்டை சர்யாதி சலன் சல்லியன் சனத்சுஜாதர் சஹஸ்ரபத் சாகரன் சாண்டிலி சாண்டில்யர் சாத்யகி சாத்யர்கள் சாந்தை சாம்பன் சாம்யமணி சாரங்கத்வஜன் சாரஸ்வதர் சாரிசிரிகன் சாருதேஷ்ணன் சார்வாகன் சால்வன் சாவித்ரி சிகண்டி சிங்கசேனன் சிசுபாலன் சித்திரசேனன் சித்திரன் சித்திராங்கதை சித்ரகுப்தன் சித்ரவாஹனன் சிநி சிந்துத்வீபன் சிபி சியவணன் சியவனர் சிரிகாரின் சிரிங்கின் சிருஞ்சயன் சிவன் சீதை சுகர் சுகன்யா சுகுமாரி சுகேது சுக்ரது சுக்ரன் சுக்ரீவன் சுசர்மன் சுசோபனை சுதக்ஷிணன் சுதசோமன் சுதர்சனன் சுதர்மை சுதன்வான் சுதாமன் சுதேவன் சுதேஷ்ணை சுநந்தை சுந்தன் உபசுந்தன் சுபத்திரை சுப்ரதீகா சுமித்திரன் சுமுகன் சுரதன் சுரதை சுரபி சுருதகர்மன் சுருதசேனன் சுருதர்வன் சுருதர்வான் சுருதாயுதன் சுருதாயுஸ் சுருவாவதி சுலபை சுவர்ணஷ்டீவின் சுவாகா சுவேதகேது சுனந்தை சுனஸ்ஸகன் சுஷேணன் சுஹோத்திரன் சூதன்வான் சூரன் சூரியதத்தன் சூரியவர்மன் சூரியன் சூர்ப்பனகை சேகிதானன் சேதுகன் சேனஜித் சைகாவத்யர் சைப்யை சைரந்திரி சோமகன் சோமதத்தன் சௌதி சௌதியும்னி சௌனகர் தக்ஷகன் தக்ஷன் தண்டதாரன் தண்டன் தண்டி ததீசர் தத்தாத்ரேயர் தபதி தபஸ் தமயந்தி தமனர் தம்போத்பவன் தர்மதர்சனர் தர்மதேவன் தர்மத்வஜன் தர்மவியாதர் தர்மாரண்யர் தளன் தனு தாத்ரேயிகை தாரகன் தாருகன் தார்க்ஷ்யர் தாலப்யர் தியுமத்சேனன் திரஸதஸ்யு திரிசிரன் திரிதர் திரிஜடை திருதராஷ்டிரன் திருதவர்மன் திருஷ்டத்யும்னன் திரௌபதி திலீபன் திலோத்தமை திவோதாசன் தீர்க்கதமஸ் துச்சலை துச்சாசனன் துந்து துரியோதனன் துருபதன் துருபதன் புரோகிதர் துரோணர் துர்க்கை துர்மதன் துர்மர்ஷணன் துர்முகன் துர்வாசர் துர்ஜயன் துலாதாரன் துவஷ்டிரி துவாபரன் துவிதன் துஷ்கர்ணன் துஷ்யந்தன் தேவ தேவகி தேவசர்மன் தேவசேனா தேவசேனை தேவமதர் தேவயானி தேவராதன் தேவலர் தேவஸ்தானர் தேவாபி தௌமியர் நகுலன் நகுஷன் நமுசி நரகாசுரன் நரன் நளன் நளன்2 நாகன் நாசிகேதன் நாடீஜங்கன் நாரதர் நாராயணர்கள் நாராயணன் நிருகன் நிவாதகவசர்கள் நீலன் நைருதர்கள் பகதத்தன் பகர் பகன் பகீரதன் பங்காஸ்வனன் பசுஸகன் பஞ்சசிகர் பஞ்சசூடை பத்மநாபன் பத்மன் பத்ரகாளி பத்ரசாகன் பத்ரா பப்ருவாஹனன் பரசுராமர் பரதன் பரத்வாஜர் பராசரர் பராவசு பரிக்ஷித் பரீக்ஷித்1 பர்ணாதன் பர்வதர் பலராமன் பலன் பலி பலிதன் பாகுகன் பாணன் பாண்டியன் பாண்டு பானுமதி பானுமான் பாஹ்லீகர் பிங்களன் பிங்களை பிரகலாதன் பிரதர்த்தனன் பிரதிவிந்தியன் பிரதீபன் பிரத்யும்னன் பிரத்னஸ்வன் பிரமாதின் பிரம்மதத்தன் பிரம்மத்வாரா பிரம்மன் பிரம்மாதி பிராதிகாமின் பிருகதஸ்வர் பிருகத்யும்னன் பிருகு பிருது பிருந்தாரகன் பிருஹத்சேனை பிருஹத்பலன் பிருஹத்ரதன் பிருஹந்நளை பிருஹஸ்பதி பீமன் பீமன்1 பீஷ்மர் புரு புருரவஸ் புரோசனன் புலஸ்தியர் புலஹர் புலோமா புஷ்கரன் பூமாதேவி பூரி பூரிஸ்ரவஸ் பூஜனி போத்யர் பௌரவன் பௌரிகன் பௌலோமர் மங்கணகர் மங்கி மடன் மணிமான் மதங்கன் மதயந்தி மதிராக்ஷன் மது மதுகைடபர் மந்தபாலர் மந்தரை மயன் மருத்தன் மலயத்வஜன் மனு மஹாபிஷன் மஹிஷன் மஹோதரர் மாணிபத்ரன் மாதலி மாதவி மாத்ரி மாந்தாதா மாரீசன் மார்க்கண்டேயர் மாலினி மிருத்யு முகுந்தன் முசுகுந்தன் முத்கலர் முனிவர்பகன் மூகன் மேதாவி மேனகை மைத்ரேயர் யது யமன் யயவரர் யயாதி யவக்கிரீ யாதுதானி யாஜ்ஞவல்கியர் யுதாமன்யு யுதிஷ்டிரன் யுயுத்சு யுவனாஸ்வன் ரந்திதேவன் ராகு ராதை ராமன் ராவணன் ராஜதர்மன் ரிசீகர் ரிதுபர்ணன் ரிஷபர் ரிஷ்யசிருங்கர் ருக்மரதன் ருக்மி ருக்மிணி ருசங்கு ருசி ருத்திரன் ருரு ரேணுகன் ரேணுகை ரைப்பியர் ரோமபாதன் ரோஹிணி லக்ஷ்மணன் லட்சுமணன் லட்சுமி லபிதை லோகபாலர்கள் லோபாமுத்திரை லோமசர் லோமபாதன் லோமஹர்ஷனர் வசாதீயன் வசிஷ்டர் வசு வசுதேவர் வசுமனஸ் வசுமான் வசுஹோமன் வதான்யர் வந்தின் வருணன் வர்கா வஜ்ரவேகன் வஜ்ரன் வாசுகி வாதாபி வாமதேவர் வாயு வார்ஷ்ணேயன் வாலகில்யர் வாலி விகர்ணன் விசரக்கு விசாகன் விசித்திரவீரியன் விசோகன் விதுரன் விதுலை விந்தன் விபாண்டகர் விபாவசு விபீஷணன் விபுலர் வியாக்ரதத்தன் வியாசர் வியுஷிதஸ்வா விராடன் விருத்திரன் விருபாகஷன் விருஷகன் விருஷசேனன் விருஷதர்பன் விருஷபர்வன் விரோசனன் விவிங்சதி வினதை விஷ்ணு விஸ்வகர்மா விஸ்வாமித்ரர் வீதஹவ்யன் வீரத்யும்னன் வீரபத்ரன் வேதா வேனன் வைகர்த்தனன் வைசம்பாயனர் வைவஸ்வத மனு வைனியன் ஜடாசுரன் ஜடாயு ஜந்து ஜமதக்னி ஜரத்காரு ஜராசந்தன் ஜரிதை ஜரை ஜலசந்தன் ஜனகன் ஜனதேவன் ஜனபதி ஜனமேஜயன் ஜனமேஜயன் 1 ஜாம்பவதி ஜாரிதரி ஜாஜலி ஜிமூதன் ஜீவலன் ஜெயத்சேனன் ஜெயத்ரதன் ஜைகிஷவ்யர் ஜோதஸ்நாகாலி ஷாமந்தர் ஸனத்குமாரர் ஸுமனை ஸுவர்ச்சஸ் ஸ்கந்தன் ஸ்தாணு ஸ்தூணாகர்ணன் ஸ்யூமரஸ்மி ஸ்ரீ ஸ்ரீமதி ஸ்ரீமான் ஸ்வேதகி ஸ்வேதகேது ஸ்வேதன் ஹயக்ரீவன் ஹரிச்சந்திரன் ஹர்யஸ்வன் ஹனுமான் ஹாரீதர் ஹிடிம்பன் ஹிடிம்பை ஹிரண்யவர்மன் ஹோத்திரவாஹனர்